Sıkça Sorulan Sorular

Grubumuza katılıp da aynı soruları soran dostlarımız için bir derleme yapmak istedik. Güncellemeye devam edeceğiz.

Katılım endeksini bilmeyen biri daha önce almış olduğu hisseler katılım endeksi onayında olmayan hisseler olduğunu sonradan öğrenirse nasıl bir yol izlemeli?

Bir Müslümanın prensip olarak bu türden pay senetlerine hiç sahip olmaması gerekirdi. Bilmeden yahut bilerek bir şekilde bu payları satın aldıysa bunları elinden çıkarması ve eğer bir kar elde ettiyse karı da tasadduk etmesi tavsiye olunur.

Katılım endeksindeki bir hisseyi almış olmama rağmen önümüzdeki dönemde bu listeden çıkarılan hisse için nasıl bir yol izlenmeli?

Katılım endeksine göre alınan hisse bir sonraki dönemde listeden çıkarıldıysa ve eğer zarardaysa maliyete gelene kadar bekleyebilir ve maliyete gelince derhal satılmalıdır. Eğer kardaysa hisse hemen satılmalıdır. Çünkü alındığında onayı vardı.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Hangi hisseler caiz?

Borsa İstanbul'un Katılım Endeksi kriterlerini sağlayan şirket listesi ektedir.

Liste için TIKLAYIN

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Kripto paralar caiz mi?

Konuyla ilgili Twitter floodumuza bakabilirsiniz

Flood için TIKLAYIN 

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Kaldıraçlı İşlemler, Açığa Satış, Short Pozisyon caiz mi?

İslam hukukunda genel olarak akitlerde serbestlik ilkesi benimsenmiştir. O nedenle bir işlem İslam hukukunun ticarette belirlediği faiz yasağı, karşılıksız kazanç, kumar vb. hususları içermediği sürece caizdir. İslam hukukuna göre para cinsinden olan şeylerin birbirleri ile değiştirilmesinde peşin olma ve eşitlik şartı aranmıştır. Bu iki şarttan birine riayet edilmediği taktirde, işlem faizli bir muameleye dönüşür ve caiz olmaz. Eğer kaldıraçlı piyasalarda bedellerin peşin olması şartına dikkat edilmiyorsa, yani işlem yapan kişinin hesabına para belli bir vade ile yani belli bir zaman sonra yatırılıyorsa, bu işlem caiz değildir.

Bu piyasada işlemler kaldıraç sistemi uygulanarak işlemektedir. Yani kişi bu sisteme belli bir para yatırdığı zaman, yatırdığı paranın birkaç yerine göre on, yirmi gibi katlarında işlem yapabilmektedir. Teminat olarak yatırdığı paranın üzerinde yaptığı işlemlerde ise, fazlalık ilgili kuruluşça kendisine borç olarak verilmiş kabul edilmektedir. Ancak çok gariptir ki, kişi yaptığı işlemler neticesinde sadece yatırmış olduğu teminat miktarındaki zararı karşılamakla yükümlü kılınmaktadır. Bu, İslam Hukuku’nun Borç (Karz-ı Hasen), Vekalet, Ortaklık gibi ilgili işlemlerinden hiçbiriyle uyuşmamaktadır.

Ayrıca verilen bu borcun hayali ve sanal olması şüphesi bulunmakta olup İslam Hukukunda “olmayan (madum)” veya “belli olmayanın (meçhul)” satışı da caiz görülmemiştir. Neticede ilgili kuruluşlar bu kaldıraç sistemini yatırımcıların iştahını kabartmak maksadıyla yem olarak kullanıp daha fazla kişiden, daha fazla teminat alarak, bu sistemin içerisindeki sıcak parayı artırmaya ve bu parayı faiz vesaire her türlü yolla değerlendirmeye çalışmaktadırlar. Teminat sahipleri de kumara benzer bu piyasada bir maceraya sürüklenmektedir.

Sonuç itibariyle; sanal bir döviz bürosundan internet ortamında döviz satın alma gibi lanse edilen kaldıraçlı piyasalar, para cinsinden olan şeylerin değişiminde bedellerin peşin olması, kaldıraç sisteminin de normal bir borç verme işlemi olmayıp İslamca yasaklanan, karşılığında bir menfaat elde etmek için verilen sanal bir borçtan ibaret olması (İslam hukukunda borç karşılığı menfaat temini yasaklanmıştır, zira bu faizdir.) olmayan ve meçhulün satışı şüphesini içermesi gibi nedenlerle kaldıraçlı piyasalarda işlem yapmak, bu yolla kazanç temin etmek dinen uygun değildir. 

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Coca Cola neden katılım endeksinde bulunuyor? İçinde alkol yok mu?

Bu işe onay verenler kriterlere uyup uymadığına bakarak karar verirler. Başka türlü şirkete tavır takınması kurumsal olarak mümkün değil... Coca Cola Türkiye'de fabrikaları olan bir kurum... Ama sen vicdanen katılım endeksinde olsa dahi almayabilirsin fakat almak isteyenlere de böyle bir cevazın/ruhsatın verildiğini söylemek durumundayız. Bu yaklaşım Sabancı ve Koç Holding şirketleri için de geçerli çünkü katılım ölçütleri şirketin mali analizlerinde faizli kredi ve faizli gelirlerine bakarak güncelleme yaparlar.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yeni halka arz edilen hisseleri almak caiz mi?

Katılım endeksi yeni arzları kapsamıyor. Bildiğiniz üzere katılım endeksi, 3 ayda bir güncellenir. Bu hisseler de onları bir sonraki dönemde ele alıyor. Lakin halka yeni arz olacak şirket, herkesin desteğine talip olduğu için katılım bankalarına mali analizlerini gönderiyor... Halka arz olan hisse talep toplama günlerinde katılım bankalarında varsa bu durumda onay aldığını anlıyoruz... Bunu takip ederek anlayabiliriz. 

Bir diğer görüş de katılım endeksi danışma kurulu, bunu inceleme zamanı hisse borsaya girdikten sonra olacağına göre halka arz olan hissenin uğraştığı iş türüne/faaliyet alanına göre halka arza katılmakta mahzur olmayacağı yönünde olsa da bu da şüphelidir çünkü mali gelir ve giderlerinin analiz edilmesine ihtiyaç vardır.